Zapobieganie upadkom z wysokości i spadającym materiałom

Właściwe planowanie i nadzorowanie prac jest ważne dla zapobiegania upadkom z wysokości i spadającym materiałom. Osoby odpowiedzialne za takie prace powinny być doświadczone i wykorzystywać swoją wiedzę, aby zapewnić:

• Wybór i stosowanie właściwego sprzętu dostępowego.
• Właściwego dostarczenia i obsługi narzędzi i materiałów (zwłaszcza ich podnoszenia i opuszczania z miejsc pracy).
• Odpowiednie informacje, instrukcje i szkolenia dla wszystkich osób, które będą w nie zaangażowane.

Regularne kontrole miejsca pracy, sprzętu i metod pracy są niezbędne do zmniejszenia ryzyka. Nie należy tolerować niebezpiecznych działań i należy je natychmiast przerwać, upewniając się, że wszyscy pracownicy wiedzą, dlaczego praca została przerwana, a także jakie będą konsekwencje dalszego wykonywania niebezpiecznej pracy. Niebezpieczne warunki powinny być usuwane na miejscu.

W celu zapobiegania upadkom można przyjąć prostą hierarchię:

• Zapewnij bezpieczną platformę roboczą z poręczami, ogrodzeniami, palisadami itp. które są wystarczająco mocne, aby zapobiec upadkowi.
• Jeżeli nie jest to możliwe lub uzasadnione, należy zapewnić odpowiednio zainstalowany sprzęt osobisty, taki jak liny lub krzesła bosmańskie.
• Jeżeli nie jest to możliwe, a pracownik może zbliżyć się do niezabezpieczonej krawędzi, zapewnij sprzęt, który powstrzyma upadek, taki jak uprząż bezpieczeństwa lub siatka bezpieczeństwa.

Ta ostatnia opcja nie zapobiega upadkom, ale minimalizuje odległość upadku i jego konsekwencje (tj. obrażenia).

Zapobieganie obrażeniom spowodowanym przez spadające materiały powinno być kontrolowane przy użyciu podobnego podejścia:

• Zapobiegaj upadkom materiałów, stosując zabezpieczenia fizyczne, takie jak tablice i osłony murowane (patrz dalej).
• Jeżeli ryzyko nadal istnieje, należy stosować zabezpieczenia fizyczne, aby zapobiec uderzeniu spadających przedmiotów w osoby znajdujące się poniżej, takie jak siatki przeciwodłamkowe, wentylatory (drewniane osłony ustawione pod kątem w celu wyłapania odłamków) i zadaszone przejścia.

Barierki ochronne i poręcze

W miarę możliwości należy zapewnić ochronę na wszystkich niezabezpieczonych krawędziach, aby zapobiec upadkowi ludzi i materiałów. Można to osiągnąć za pomocą poręczy, barierek i osłon murowanych na rusztowaniach i innych platformach. Poręcze mają za zadanie zapobiegać upadkom ludzi, natomiast barierki i osłony murowane mają za zadanie zapobiegać upadkom materiałów.

Kluczowymi cechami każdej poręczy ochronnej jest to, że powinna ona

• Całkowicie obejmować całą odsłoniętą, niezabezpieczoną krawędź.
• być wystarczająco wytrzymała, aby nie zginała się ani nie zniekształcała pod wpływem upadku (np. nie powinna być łańcuchem ani liną)
• być bezpiecznie zamocowana w miejscu, w którym wytrzyma wszelkie możliwe do przewidzenia uderzenia.
• być wystarczająco wysoka, aby zapobiec przewróceniu się osoby.
• Nie może mieć zbyt dużych szczelin, przez które osoba mogłaby spaść.

Podesty to zazwyczaj deski rusztowania ułożone na krawędziach pod kątem prostym (90°) do platformy roboczej. Umieszcza się je na zewnętrznych krawędziach i końcach pomostu roboczego, chociaż czasami krawędź wewnętrzna (najbliższa budynkowi) również wymaga zabezpieczenia. Osłony palcowe zapobiegają przypadkowemu zrzuceniu z platformy drobnych przedmiotów, takich jak gruz i narzędzia.

Osłony murowane zapobiegają spadaniu większych ilości materiałów, a ich dodatkową funkcją jest pomoc w zapobieganiu upadkom ludzi.

Zasada stosowania poręczy, barierek i osłon murowanych może być stosowana na krawędziach dachów płaskich, rusztowań, ruchomych rusztowań wieżowych i ruchomych podnoszonych platform roboczych (MEWP, np. cherry-pickers), a także kolejek dostępowych (używanych do mycia okien).

Wszelkie przerwy w zabezpieczeniach krawędzi (np. w celu umożliwienia dostępu za pomocą drabiny) powinny stanowić minimum wymagane do zapewnienia rozsądnego dostępu.

Platformy robocze

Podesty robocze (np. na wieży rusztowania) powinny być:

• Wystarczająco duże, aby umożliwić bezpieczne użytkowanie.
• Zdolne do przenoszenia nałożonych na nie obciążeń.
• W pełni odgrodzone, aby zapobiec powstawaniu szczelin, które mogłyby stwarzać niebezpieczeństwo potknięcia się lub umożliwić wypadnięcie materiałów lub osób.

Zwykle pomost składa się z desek rusztowaniowych, które opierają się na ramie rusztowania. Deski powinny być pozbawione istotnych wad, takich jak spróchniałe drewno, duże pęknięcia, rozszczepione końce lub duże/liczne nacięcia w drewnie. Zwykle deski powinny być podparte na trzech elementach wspierających. Deski nie powinny mieć długich zakładek poza podporami (ze względu na możliwy efekt piły tarczowej).

Sprzęt do podwieszania

Sprzęt do podwieszania składa się zazwyczaj z podwieszanej kołyski opuszczanej na miejsce z góry. Kołyska może być w pełni zabezpieczona poręczami i stopniami, aby zapewnić bezpieczną platformę roboczą.

W niektórych przypadkach użycie tego rodzaju sprzętu jest niepraktyczne, dlatego konieczne może być użycie osobistego sprzętu do pracy w podwieszeniu, takiego jak krzesło bosmańskie.

Krzesło bosmańskie może być używane do lekkich, krótkotrwałych prac. Krzesło składa się zwykle z siedziska z oparciem, punktu zawieszenia i środków do przenoszenia narzędzi. Użytkownik powinien być przymocowany do krzesła za pomocą uprzęży, aby zapobiec upadkom. Kontrolę nad zejściem sprawuje użytkownik, opierając się na tych samych technikach, co w przypadku abseilingu, choć nie powinien mieć jednego punktu zawieszenia.

Ochrona głowy

Na placach budowy i terenach przemysłowych prawie zawsze występuje ryzyko upadku lub kontaktu z ruchomymi przedmiotami, dlatego powinny one być obowiązkowo wyposażone w kask ochronny. Kask chroni użytkownika przed poważnymi urazami głowy w wyniku:

• Uderzenia przez spadające małe przedmioty.
• Uderzenia przez poruszające się przedmioty.

Nie chroni on jednak przed ciężkimi uderzeniami, które mogą wystąpić, gdy przedmiot jest bardzo duży i ciężki (np. rura rusztowania) lub gdy zostanie upuszczony z dużej wysokości (np. młotek z wysokości 10 pięter). Dlatego też należy stosować skuteczne metody alternatywne, aby zapobiec spadającym przedmiotom i kontrolować poruszające się przedmioty.

W niektórych sytuacjach, gdy pracownik jest narażony na uderzenie głową w razie upadku, bardziej odpowiednie jest noszenie kasku wspinaczkowego niż hełmu ochronnego. Kask wspinaczkowy ma na celu ochronę przed spadającymi przedmiotami i uderzeniami w głowę w razie upadku i jest wyposażony w pasek podbródkowy z czterema punktami mocowania.

Ratownictwo awaryjne

Należy opracować procedury awaryjne na wypadek racjonalnie przewidywalnych zdarzeń, w których pracownicy mogą zostać uwięzieni podczas pracy na wysokości (np. niezdolność do cofnięcia się po upadku w uprzęży bezpieczeństwa).

Metoda ratowania może być prosta, np. przystawienie drabiny do siatki i pozwolenie upadającej osobie na zejście. W innych okolicznościach konieczne może być rozważenie użycia innego sprzętu roboczego, takiego jak MEWP lub własne systemy ratownicze.

Niezależnie od wybranej metody, powinny istnieć rozwiązania umożliwiające uratowanie osoby, a pracodawcy muszą zapewnić, że osoby zaangażowane są przeszkolone w zakresie procedur i że dostępny jest wymagany sprzęt.