Konserwacja instalacji i wyposażenia

Konserwację instalacji i sprzętu przeprowadza się w celu zapobiegania problemom, usuwania usterek i zapewnienia skutecznego działania sprzętu.

Konserwacja może być częścią zaplanowanego programu lub musi być przeprowadzona w krótkim czasie po awarii. Zawsze wiąże się z nierutynowymi czynnościami i może narażać osoby w nią zaangażowane (oraz inne osoby) na szereg zagrożeń.

Dlaczego konserwacja instalacji i wyposażenia jest ważna?

Skuteczny program konserwacji sprawi, że instalacje i sprzęt będą bardziej niezawodne. Mniejsza liczba awarii oznacza mniejszą potrzebę niebezpiecznego kontaktu z maszynami, a także korzyści kosztowe w postaci większej produktywności i wydajności.

Dodatkowe zagrożenia mogą wystąpić, gdy maszyny stają się zawodne i ulegają usterkom. Konserwacja pozwala na wczesne zdiagnozowanie tych usterek, co umożliwia zarządzanie ryzykiem. Konserwacja musi być jednak prawidłowo zaplanowana i przeprowadzona.

Niebezpieczna konserwacja spowodowała wiele wypadków śmiertelnych i poważnych obrażeń, zarówno podczas konserwacji, jak i u osób korzystających ze źle konserwowanego lub niewłaściwie konserwowanego/naprawianego sprzętu.

Przepisy o wyposażeniu i użytkowaniu sprzętu roboczego z 1998 r. (Provision and Use of Work Equipment Regulations 1998, PUWER) wymagają, aby sprzęt roboczy i instalacje były konserwowane w taki sposób, aby były bezpieczne, a czynności konserwacyjne były przeprowadzane w sposób bezpieczny. Źródła porad znajdują się w części 'Dowiedz się więcej' na stronie 71.

Co muszę zrobić?

Jeżeli jesteś pracodawcą i udostępniasz sprzęt do użytku, od narzędzi ręcznych i drabin po narzędzia elektryczne i większe instalacje, musisz wykazać, że wprowadziłeś odpowiednie rozwiązania zapewniające ich utrzymanie w bezpiecznym stanie.

Zastanów się, jakie zagrożenia mogą wystąpić, jeżeli:

• narzędzia złamią się podczas użytkowania;
• maszyny uruchamiają się niespodziewanie;
• dojdzie do kontaktu z materiałami, które normalnie są zamknięte w maszynie, np. w wyniku wycieku, pęknięcia, wyrzucenia itp.

Niewłaściwe zaplanowanie i nieprzekazanie jasnych instrukcji i informacji przed rozpoczęciem konserwacji może prowadzić do dezorientacji i być przyczyną wypadków. Może to stanowić szczególny problem, jeżeli konserwacja odbywa się w trakcie normalnej pracy produkcyjnej lub gdy w pracach biorą udział wykonawcy nie znający danego miejsca.

Należy również zachować szczególną ostrożność, jeżeli konserwacja obejmuje

• pracy na wysokości lub podczas wykonywania prac wymagających dostępu do nietypowych części budynku;
• wchodzenia do zbiorników lub zamkniętych przestrzeni (patrz Rozdział 18), w których mogą znajdować się toksyczne materiały lub może brakować powietrza.

Jak mogę to zrobić?

Ustanowienie programu planowej konserwacji może być użytecznym krokiem w kierunku zmniejszenia ryzyka, podobnie jak posiadanie procedury zgłaszania przez pracowników, którzy mogą zauważyć problemy podczas pracy przy maszynach.

Niektóre elementy instalacji i wyposażenia mogą mieć cechy istotne dla bezpieczeństwa, których pogorszenie może powodować zagrożenie. Należy podjąć odpowiednie kroki, aby zapewnić przeprowadzanie niezbędnych kontroli.

Należy również rozważyć inne kroki:

Przed rozpoczęciem konserwacji

• Zdecyduj, czy prace powinny zostać wykonane przez wyspecjalizowanych wykonawców. Nigdy nie należy podejmować się prac, do których nie jest się przygotowanym ani kompetentnym.
• Przed przystąpieniem do prac należy je dokładnie zaplanować, najlepiej korzystając z instrukcji konserwacji wydanych przez producenta, oraz opracować bezpieczny system pracy. Pozwoli to uniknąć nieprzewidzianych opóźnień i ograniczy ryzyko.
• Upewnij się, że personel konserwacyjny jest kompetentny i posiada odpowiednią odzież i sprzęt.
• Postaraj się wykorzystać czas przestoju na konserwację. Można uniknąć trudności w koordynowaniu prac konserwacyjnych i produkcyjnych, jeżeli prace konserwacyjne są wykonywane przed rozruchem lub w okresach przestoju.

Bezpieczne miejsca pracy

• Musisz zapewnić bezpieczny dostęp i bezpieczne miejsce pracy.
• Nie skupiaj się tylko na bezpieczeństwie pracowników zajmujących się konserwacją - podejmij niezbędne środki ostrożności, aby zapewnić bezpieczeństwo innym osobom, na które może mieć wpływ ich praca, np. innym pracownikom lub wykonawcom pracującym w pobliżu.
• Ustaw znaki i bariery oraz rozmieść ludzi w kluczowych punktach, jeżeli są oni potrzebni do powstrzymania innych osób.

STUDIUM PRZYPADKU

Pracownik doznał obrażeń głowy i szyi w wyniku zmiażdżenia podczas wykonywania prac konserwacyjnych, gdy podnośnik, na którym pracował, uruchomił się.

Co było przyczyną wypadku?

Przed rozpoczęciem pracy nie odłączono zasilania dźwigu. Wynikało to z faktu, że pracownicy nie zostali odpowiednio przeszkoleni lub poinstruowani w zakresie procedur bezpiecznego odizolowania. Stwierdzono również, że izolacja za pomocą bramek z blokadami mogła zostać ominięta.