Ocena zagrożeń fizykochemicznych w miejscu pracy różni się pod wieloma względami od oceny zagrożeń dla zdrowia. Podczas gdy zagrożenia dla zdrowia powstają w wyniku interakcji ludzi z substancjami chemicznymi, zagrożenia fizykochemiczne powstają głównie w wyniku kontaktu niebezpiecznych substancji chemicznych z innymi przedmiotami, takimi jak źródła zapłonu.

POŻAR I WYBUCH

Osoba prowadząca działalność gospodarczą lub przedsiębiorstwo musi zarządzać ryzykiem dla zdrowia i bezpieczeństwa związanym z niebezpieczną atmosferą lub źródłem zapłonu w niebezpiecznej atmosferze w miejscu pracy.

Pożar i wybuch mogą mieć katastrofalne skutki, powodując poważne obrażenia lub śmierć pracowników, a także znaczne zniszczenia mienia. Do pożaru i wybuchu dochodzi, gdy wystąpią trzy podstawowe elementy (powszechnie określane jako trójkąt pożarowy - patrz rys. 1):

Źródło paliwa (substancja palna lub łatwopalna)

źródło tlenu (zazwyczaj w powietrzu)

Źródło zapłonu (źródło energii wystarczającej do wywołania zapłonu).

Podczas identyfikacji zagrożeń powinieneś zidentyfikować wszystkie źródła paliwa w twoim miejscu pracy, które mogą przyczynić się do powstania ryzyka pożaru i wybuchu. Paliwa, które stwarzają największe ryzyko to niebezpieczne substancje chemiczne, które są łatwopalne (na przykład łatwopalne ciała stałe, ciecze lub gazy, w tym ich pary i opary), inne substancje stwarzające zagrożenie pożarowe w innych klasach zagrożenia (na przykład piroforyczne ciecze i ciała stałe, które zapalają się samoistnie w kontakcie z powietrzem, substancje, które w reakcji z wodą wydzielają łatwopalne gazy) oraz inne materiały, które nie są niebezpiecznymi substancjami chemicznymi, takie jak drewno, papier i liście oraz inne materiały palne, które przyczyniają się do obciążenia ogniowego.

Należy również zidentyfikować źródła tlenu, takie jak gaz tlenowy i sprężone powietrze w butlach, utleniacze chemiczne i nadtlenki. Tlen jest zawsze obecny w powietrzu. Lista typowych źródeł paliwa i tlenu znajduje się w dodatku H.

Uwaga: Reakcje chemiczne i inne procesy, w których powstają gazy, mogą również powodować eksplozje poprzez wzrost ciśnienia w pojemniku, w którym przechowywana jest substancja chemiczna, jeżeli gaz nie może się ulotnić, nawet jeżeli sam gaz nie ulega zapłonowi.

IDENTYFIKACJA ŹRÓDEŁ ZAPŁONU

Źródłem zapłonu może być każde źródło energii, które ma potencjał do zapalenia paliwa. Można je sklasyfikować w trzech szerokich typach: płomienie, iskry i ciepło. W tabeli 2 poniżej podano kilka typowych przykładów źródeł zapłonu.

Typowe przykłady źródeł zapłonu

Płomienie

Płomienie spawalnicze, grzejniki gazowe, lampy pilotowe

Iskry

Łuki spawalnicze, zapłonniki do oświetlenia fluorescencyjnego, silniki elektryczne, urządzenia elektryczne, takie jak punkty zasilania, zapalniczki, przełączniki i telefony.

Elektryczność statyczna, w tym pochodząca z tarcia

Piorun

Tarcie podczas wiercenia, szlifowania, skrobania metalu o beton

Ciepło

Gorące powierzchnie, w tym żarówki, piece, kaloryfery lub grzejniki, przewody kominowe, silniki pojazdów i układy wydechowe, pompy i generatory

Egzotermiczne reakcje chemiczne (takie, które wytwarzają ciepło)

Niektóre urządzenia elektryczne również mogą być źródłem zapłonu. Jednak nie wszystkie urządzenia elektryczne są źródłem zapłonu, jeżeli zostały specjalnie zaprojektowane tak, aby nie powodować iskrzenia. Tego typu sprzęt jest określany jako "iskrobezpieczny".

Musisz zidentyfikować wszelkie źródła zapłonu w swoim miejscu pracy, które mogą potencjalnie spowodować zapłon materiału łatwopalnego lub palnego. Należy również wziąć pod uwagę źródła zapłonu, które znajdują się w sąsiedztwie miejsca pracy lub mogą okresowo pojawiać się w miejscu pracy, np. pojazdy (z gorącym silnikiem i układem wydechowym) realizujące dostawy, goście lub inne przenośne przedmioty, takie jak elektronarzędzia bezprzewodowe, radia i wentylatory.